Okumayı Sevdirme Yolları
Okumayı sevdirmenin sihirli bir yolu yoktur. Bununla birlikte okumayı sevdirmek için değişik yollar denenebilir. Okul öncesi dönemde uygulanabilecek bazı metotlara temmuz sayımızda te-mas etmiştik. İlave olarak değişik yaşlardaki çocuklara uygulanacak pek çok yol bulunabilir. Bunları maddeleştirirsek:
1- Çocukların öğütten çok ör-neklere ihtiyaçları vardır. Onlar, anne - baba ve öğretmenleri eli ki-taplı görmelidir. Her şeyden önce aile büyükleri evde kitap okuyor, kitaptaki konuları veya kahra-manları ailedeki diğer kişilerle paylaşıyorsa, bu ortamda yetişen çocuk kitaba, kitap okumaya ilgi duyar. Okuma, önce ailede baş-lar. Çocuklar kitaplarla iç içe bü-yümelidir.
2- Kitap sadece bir bilgi aktar-ma aracı olarak gösterilmemelidir. Kitabın eğlenceli ve sıcak yüzü ön plana çıkarılmalıdır. Çocuk kitap-la bir dost, bir arkadaş niyetiyle ta-nışmalıdır. Çocuğun ilgisini çeke-bilecek kitaplar, genellikle resimli hikayeler, romanlar, bilmece, bul-maca ve fıkra kitaplarıdır. Kitap-ların bu eğlenceli ve eğlendirici yanlarından da yararlanmalıdır. Bu kitaplarla karşılaşan çocuk, onları, oyuncak veya eğlence ara-cı olarak görür. Bu yakınlık çocu-ğu okumaya hazırlar.
3- Aileler çocuklara oyuncakla birlikte kitap alarak aile kitaplığı kurmalı ve birlikte kitap oku-malıdır. Çocuğun okuyacağı kita-bı birlikte okumak onun hoşuna gider. Kitap okurken ses tonunu kahramanlara göre ayarlamalı ve okumaya canlılık kazandırıl-malıdır. Hep anne baba okursa, bu çocuğu sıkar. Bazen çocuk okumalı, anne baba dinlemelidir. Bazı aileler uyku öncesi hikaye okumayı düzenli bir alışkanlık haline getirmişlerdir. Bu alışkanlık çoğu ailenin uygulayabileceği pratik bir metottur.
4- Çocuklarla düzenli olarak kütüphaneye gitmeyi alışkanlık haline getirmelidir. Bunun kadar önemli olan bir şey de çocuk; ki-tapçılara, kitap fuarlarına, kitap satış merkezlerine götürülmeli, buralarda kitapları inceleyebil-mesi için yeterli zaman ayrılma-lıdır. Tamamını olmasa bile, çocuk ilgi duyduğu kitapları kendisi seç-meli ve kendisi almalıdır. Kitap, dergi, gazete vs. alabilmesi için çocuğa ayrıca harçlık verilmeli-dir. Ancak alınan kitaplar ço-cuğun seviyesine uygun olmalıdır. Kitap üzerinde yaş grubunun ya-zılması okuyucuya kitap seçi-minde büyük kolaylık sağlar. Bu uygulama çocukta kitaba ve oku-maya karşı ilgi ve sevgi uyandırır.
5- Okulda ve evde birer kütüp-hane oluşturulmalı ve kitaplıklar zengin içeriklerle ilgi çekici hale getirilmelidir. Böylece çocuğun kitaba olan ilgisi artacak, kitapla, bilgiyle iletişim kuracak, araştır-maya yönelecektir.
6- Çocuğun yaş ve seviyesine uygun kitaplar seçilip okutul-malıdır. Onların ilgi alanlarına yö-nelik kitaplar verilmesi çocuklar tarafından bu kitapların sevilerek ve istekle okunmasını sağlaya-caktır.
Okutulacak kitapların ilk yıl-larda bol resimli, az yazılı olması daha uygundur. Sınıflar yüksel-dikçe resimlerin azalıp, yazıların çoğaldığı kitapların seçilmesine dikkat edilmelidir.
7- Okullarda çocuklar için özel bir “okuma programı ve saati” uygulanabilir. Haftada bir ders “okuma saati” olarak ayrılabilir ve bu saatte herkes öğretmenleriyle beraber kitap okurlar. Bu okunan kitaplar takip edilir. Öğretmen-lerin sınıfa elinde kitapla girmesi, uygun zaman ve derslerde kitap-lardan bahsetmesi, konuları ders kitabının dışındaki kaynaklardan okuması, dersi kaynak göstererek okuması da yararlı olacaktır. Ayrı-ca öğrencilere okuma eğitimi ve-rilmelidir.
8- Öğrencilerin harçlıkların-dan artırarak kitap almaları sağ-lanabilir. Sınıf kitaplığı oluşturula-rak, kitaplar, öğrenciler arasında değiştirilerek okunabilir. Ders içinde, okunan kitaplarla ilgili “konuşma” zeminleri oluşturula-bilir. Bu etkinliğe planda yer ay-rılır. Öğrenciler okudukları kitap-larla ilgili kompozisyon yazabi-lirler. Öğretmenler derslere her hafta farklı bir kitapla girerek ve bu kitaptan belirli yerler okuyarak merak uyandırabilirler. Sınıf reh-ber öğretmeni, öğrencinin evini arayarak okumayı takip etmelidir.
9- Sınıf ve okul panolarına ki-tap okumanın önemini ifade eden afiş, özlü veciz sözler yazılabilir. Ayrıca bir hafta “kitap okuma haf-tası” olarak ilan edilir ve aileler de işin içine katılarak ciddi okuma programlarına başlanabilir ve deva-mı sıkı takiple getirilebilir.
10- Okulda kitap okuma ile il-gili konferans, seminer verdirile-bilir.
11- Okul kantinlerinde kitap da satılabilir veya uygun yayıncı-lar okula davet edilerek kitap te-mini sağlanabilir.
12- Öğrencilerin hediyeleşme-de kitap hediye etmeleri, teşvik edilebilir.
13- Yazarlar okula davet edile-rek, imza ve söyleşi günleri düzen-lenebilir.
14- Kitap okuma yarışmaları düzenlenerek en fazla kitap oku-yan öğrencilere ödül verilebilir.
15- Bazı dersler kütüphanede işlenmeli, çocuklar kütüphaneden yararlanmayı öğrenmelidirler. Bütün bunlar kitabı ve okumayı sevdirmeye yönelik tavsiyelerdir.
NELER OKUNMALIDIR?
Talebe; okumaya, yazmaya, öğrenmeye talip olan, öğrenen demektir. Öğrenci kitap konu-sunda seçici olmalıdır. Çünkü okumak kadar, neyin okunacağı da önemlidir. Hayat çok kısa, okunacak şey ise çok; öyleyse önce neyi okuyacağını iyice tes-pit ederek belirli bir okuma dü-zenine göre seçmeci ve disiplinli davranmak gerekir. Yoksa enfor-matik cehalete kurban gidilebilir.
Okuduğumuz kitaplar bize neler kazandırıyor? Bilgimize ye-ni bilgiler ekliyor mu? Davranış-larımızda iyiye yönelme sağla-yabiliyor; içimizde huzur, işimiz-de şevk uyandırıyor mu?
Bir düşünüre göre, kitap in-sanda şok tesiri uyandırmalı. O, “Okuduğumuz kitap bir yumruk gibi bizi uyarmıyorsa ne işe ya-rar?” derken, gerçek kitabın özel-liğini anlatır.
Eğer okuduğumuz kitap “İyi ki bu kitabı okudum okuma-saydım büyük bir eksiklik olur-du.” dedirtebiliyorsa gerçekten faydalı bir kitaptır.
Konfüçyüs gibi, “Allah'ım! Bana kitap dolu bir ev ver!” diye dua etmeliyiz.
Faydalı kitaplara ulaşabilmek için “Kitap kurdu” olarak bilinen-lerin tecrübelerinden, hocaları-mızdan, öğretmenlerimizden ya-rarlanabiliriz.
Hz. Ali ne güzel söylemiş: “Çocuklarınızın yarın söz sahibi olmasını istiyorsanız, daha bu-günden onlara iyi kitaplar hediye edin.” “Okuyacağınız yazarı, ar-kadaşınızı seçer gibi seçin. Oku-duklarınızdan da yaptıklarımız gibi sorumluyuz.” Kitap en iyi ar-kadaştır. Ama her kitaptan iyi arkadaş olamaz. Arkadaş gibi ki-tabın da, derginin ve gazetenin de faydalısı ve zararlısı vardır. Onları seçmek size kalmıştır. Her şeyin en iyisini, en faydalısını seçtiğimiz gibi, kitapların da en iyi ve en faydalısını seçelim.
http://www.hisar-bab.com/index.php?option=com_content&view=article&id=2066:okumayi-sevdrme-yollari&catid=136:aile-cocuk&Itemid=514 adresinden alınmıştır.
.jpg)
